W związku z drastycznymi zmianami opłat i wymagań w nowym prawie wodnym, a także sankcjami karnymi grożącymi osobom decyzyjnym w firmach, oferujemy pomoc w następujących dziedzinach:
- analiza stanu faktycznego pod kątem obowiązków wynikających z ustawy
- opracowywanie operatów środowiskowych i pomoc w uzyskaniu pozwoleń wodnoprawnych
- projektowanie oraz instalacja systemów odzysku i recyrkulacji wody procesowej w zakładach produkcyjnych - obniżenie kosztów funkcjonowania
Ustawodawca wyróżnił następujące sposoby korzystania z wód:
-
powszechne korzystanie z wód - służy do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także do
wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, amatorskiego połowu ryb.
-
zwykłe korzystanie z wód - służy zaspokojeniu potrzeb własnych gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego i obejmuje pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych w
ilości średniorocznie nieprzekraczającej 5 m3 na dobę oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi w ilości nieprzekraczającej łącznie 5 m3 na dobę.
-
szczególne korzystanie z wód - korzystanie z wód wykraczające poza powszechne korzystanie z wód oraz zwykłe korzystanie z wód, obejmujące:
- odwadnianie gruntów i upraw;
- użytkowanie wód znajdujących się w stawach i rowach;
- wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego;
- wykonywanie na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej przez
wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej;
- rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych;
- wykorzystywanie wód do celów żeglugi oraz spławu;
- przerzuty wód oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych;
- wydobywanie z wód powierzchniowych, w tym z morskich wód wewnętrznych wraz z wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego, kamienia, żwiru, piasku oraz innych
materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu;
- uprawianie na wodach sportu, turystyki lub rekreacji przy pomocy jednostek pływających wyposażonych w silnik spalinowy o mocy silnika powyżej 10 kW, z wyłączeniem dróg wodnych;
- chów ryb w sadzach;
- zapewnienie wody dla funkcjonowania urządzeń umożliwiających migrację ryb;
- nawadnianie gruntów lub upraw wodami w ilości większej niż średniorocznie 5 m3 na dobę;
-
korzystanie z wód na potrzeby działalności gospodarczej;
- rolnicze wykorzystanie ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 5 m3 na dobę;
- korzystanie z wód w sztucznych zbiornikach wodnych usytuowanych na wodach płynących, przeznaczonych do chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych;
- organizacja wypoczynku lub sportów wodnych w ramach działalności gospodarczej.
Usługi wodne polegają na zapewnieniu gospodarstwom domowym, podmiotom publicznym oraz podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą możliwości korzystania z wód w zakresie wykraczającym poza
zakres powszechnego korzystania z wód, zwykłego korzystania z wód oraz szczególnego korzystania z wód.
Obejmują następujące czynności:
- pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych;
- piętrzenie, magazynowanie lub retencjonowanie wód podziemnych i wód powierzchniowych oraz korzystanie z tych wód;
- uzdatnianie wód podziemnych i powierzchniowych oraz ich dystrybucję;
- odbiór i oczyszczanie ścieków;
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, obejmujące także wprowadzanie ścieków do urządzeń wodnych;
- korzystanie z wód do celów energetyki, w tym energetyki wodnej;
- odprowadzanie do wód lub urządzeń wodnych wód opadowych lub roztopowych, ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów atmosferycznych albo w
systemy kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast;
- trwałe odwadnianie gruntów, obiektów lub wykopów budowlanych oraz zakładów górniczych, a także odprowadzanie wód pochodzących z odwodnienia gruntów w granicach administracyjnych miast;
- odprowadzanie do wód lub do ziemi wód pobranych i niewykorzystanych.
Podmiot korzystający z usług wodnych dokonujący poboru wód powierzchniowych lub podziemnych w ramach usług wodnych jest zobowiązany do stosowania przyrządów pomiarowych umożliwiających pomiar
ilości pobranych wód. Analogicznie podmiot wprowadzający ścieki do wód lub do ziemi w ramach usług wodnych jest zobowiązany do stosowania przyrządów pomiarowych lub systemów pomiarowych
umożliwiających pomiar ilości i temperatury wprowadzonych ścieków, jeżeli wprowadza do wód lub do ziemi ścieki w ilości średniej dobowej powyżej 0,01 m3/s.
Opłaty za usługi wodne uiszcza się między innymi za:
- pobór wód podziemnych lub wód powierzchniowych;
- wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;
- odprowadzanie do wód: wód opadowych lub roztopowych ujętych w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacji deszczowej służące do odprowadzania opadów
atmosferycznych albo systemy kanalizacji zbiorczej w granicach administracyjnych miast, wód pochodzących z odwodnienia gruntów w granicach administracyjnych miast;
- pobór wód podziemnych i wód powierzchniowych na potrzeby chowu i hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych;
- wprowadzanie do wód lub do ziemi ścieków z chowu lub hodowli ryb oraz innych organizmów wodnych.
- zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania na nieruchomości o powierzchni powyżej 3500 m2 robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z
gruntem, mających wpływ na zmniejszenie tej retencji przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji
otwartej lub zamkniętej.
Opłata za pobór wód składa się z opłaty stałej oraz opłaty zmiennej, uzależnionej od ilości wód pobranych. Opłata za wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi również składa się z opłaty stałej
oraz opłaty zmiennej, zależnej od ilości i jakości ścieków wprowadzanych w ramach pozwolenia wodnoprawnego albo pozwolenia zintegrowanego.
Za korzystanie z usług wodnych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego lub pozwolenia zintegrowanego albo za przekroczenie warunków w nich zawartych naliczana jest opłata podwyższona. Opłatę
podwyższoną ponosi się niezależnie od opłaty zmiennej.
Kontrola gospodarowania wodami obejmuje między innymi korzystanie z wód, przestrzeganie warunków ustalonych w decyzjach wydanych na podstawie ustawy bądź pozwoleń zintegrowanych. Czynności
kontrolne mogą wykonywać Wody Polskie, dyrektorzy urzędów morskich, Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Inspekcja Ochrony Środowiska.
Wykonujący kontrolę, w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzystają z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 6 czerwca
1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2016 r. poz. 1137, z późn. zm.10). Właściwy organ Wód Polskich może wezwać zakład do usunięcia w określonym terminie zaniedbań w zakresie gospodarki wodnej, w
wyniku których może powstać stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, zwierząt lub środowisku albo prawnie chronionemu interesowi osób trzecich. Jeżeli zaniedbania zakładu nie zostaną usunięte w
określonym terminie i nadal utrzymuje się stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, zwierząt lub środowisku albo prawnie chronionemu interesowi osób trzecich, właściwy organ Wód Polskich może
wydać decyzję o wstrzymaniu działalności zakładu lub jego części do czasu usunięcia zaniedbań.
Zgoda wodnoprawna jest udzielana przez:
- wydanie pozwolenia wodnoprawnego;
- przyjęcie zgłoszenia wodnoprawnego;
- wydanie oceny wodnoprawnej;
- wydanie decyzji, o których mowa w art. 77 ust. 3 i 8 oraz w art. 176 ust. 4
Ocena wodnoprawna to nowa decyzja wprowadzona do ustawy. Wydawana jest przez właściwe organy Wód Polskich w przypadku stwierdzenia pozytywnego wpływu inwestycji na możliwość
osiągnięcia celów środowiskowych lub brak takiego wpływu. Jeżeli wpływ ten zostanie oceniony jako negatywny, decyzja zostanie wydana w przypadku wykazania przez inwestora, że podjął on wszelkie
działania w celu łagodzenia skutków negatywnego oddziaływania na stan wód, a także istnienia nadrzędnego interesu publicznego oraz korzyści związanych z realizacją inwestycji, które nie mogą być
osiągnięte w drodze innych działań.
Ustawa przewiduje szereg sankcji za niezgodne z prawem korzystanie z wód. Warto wspomnieć, że poza wspomnianą już wcześniej opłatą podwyższoną, za korzystanie z wód bez pozwolenia wodnoprawnego
lub z przekroczeniem warunków określonych w tym pozwoleniu, grozi kara aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny. Tej samej karze podlega ten, kto nie wykonuje obowiązków określonych w decyzji
stwierdzającej wygaśnięcie lub cofnięcie pozwolenia wodnoprawnego. Dlatego, aby uchronić się przed ewentualnymi sankcjami, ważne jest dla każdego przedsiębiorcy wnikliwe przeanalizowanie, czy ich
działalność będzie wymagała takich pozwoleń.
W ustawie jest szereg zapisów stanowiących zobowiązanie do podjęcia konkretnych działań służących poprawie jakości środowiska wodnego:
- W terminie do dnia 22 grudnia 2018 r. Główny Inspektor Ochrony Środowiska opracuje i przekaże Komisji Europejskiej dodatkowy program monitoringu wód powierzchniowych, wykonywany w ramach
państwowego monitoringu środowiska, o którym mowa w art. 23 ustawy z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 1688 oraz z 2017 r. poz. 1566), dla następujących
substancji priorytetowych:
1) dikofol;
2) kwas perfluorookatnosulfonowy i jego pochodne (PFOS);
3) chinoksyfen;
4) dioksyny i związki dioksynopodobne;
5) aklonifen;
6) bifenoks;
7) cybutryna;
8) cypermetryna;
9) dichlorfos;
10) heksabromocyklodekany (HBCDD);
11) heptachlor i epoksyd heptachloru;
12) terbutryna.
- Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej opracuje również i przekaże Komisji Europejskiej propozycje działań zmierzających do osiągnięcia dobrego stanu
chemicznego wód powierzchniowych dla wyżej wymienionych substancji. Ustawa nakłada obowiązek realizacji dobrego stanu wód w tym zakresie do dnia 22 grudnia 2027 r.
- W terminie do dnia 22 grudnia 2021 r. ma zostać osiągnięty dobry stan chemiczny wód powierzchniowych w odniesieniu do następujących substancji priorytetowych:
1) antracen;
2) bromowane difenyloetery;
3) fluoranten;
4) ołów i jego związki;
5) naftalen;
6) nikiel i jego związki;
7) wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.
Zobowiązania te dotyczą redukcji wprowadzania określonych substancji do środowiska w konkretnym horyzoncie czasowym. Dlatego już dzisiaj warto przeanalizować procesy technologiczne w firmie pod
kątem dopasowania się do tych zmian.